Çanakkale şehitlerinin Avusturya’da anılmasına büyük ilgi
Avusturya’nın Salzburg kentinde düzenlenen şehitleri anma günü büyük ilgi gördü. Avusturya Salzburg İslam Federasyonu Gençlik Başkanlığınca düzenlenen anma toplantısında AGRT Genel Başkanı İsmail Kahraman’ın belgesel gösterimi ve konferansı büyük ilgi ile takip edildi. Çok sayıda Türk Vatandaşının katıldığı anma toplantısına Avusturya Salzburg Halleyin Mehter Takımının gösterisi damgasını vurdu. Açılış konuşmasını Gençlik Başkanı Muhammed Öztürk yaptı. Gençlerin Çanakkale Zaferi ve şehitlerinden örnek ve ders almasını isteyen Öztürk ‘bu tür toplantılara devam edeceğiz’ dedi. Avusturya İslam Federasyonu Cemiyet Başkanı Yaşar Ali Yücel ise “şehitlerimizi unutmuyoruz. Şehitlerimizi hatırlayacağız. Gurbette de olsak şehitlere vefa borcumuzu ödemeye çalışacağız” dedi.
Kimler Katıldı?
Binlerce Türk vatandaşının Avusturya’nın Salzburg kentinde Çanakkale Şehitlerin anma konferansına ilk kez eyalet Meclis Üyesi olarak seçilen Osman Güneş, Salzburg Başkonsolosluğu Din Hizmetleri Ateşesi Sabri Çap, Saz Eyalet Milletvekili Tarık Mete, Salzburg İslam Federasyonu Gençlik Başkanı Muhammet Öztürk, Salzburg İslam Federasyonu İmam Hatibi Mustafa Kocaoğlu, tanıtım Başkanı Ahmet Şimşek, Avusturya Bölge Gençlik Başkanı Coşkun Keskin katıldı. Türkiye’den gelen sanatçı Ammar Hacıoğlu’nun şiir ve marşları büyük ilgi gördü.
Kur’anı Kerim, ilahiler ve konuşmalarla devam eden anma Avrasya Gazete Radyo Televizyon Yayıncıları Birliği (AGRT) Genel Başkanı İsmail Kahraman tarafından hazırlanan Çanakkale’den On Cephe’ye Belgesel gösterimi sinevizyon ve konferans ilgiyle takip edildi.
Çanakkale’den On Cepheye
Kahraman konferansında “Birinci Cihan Harbi’nde sadece Çanakkale’de şehit vermedik. Yedi devletle on cephede çarpışıp üç milyona yakın şehit verdik. Çanakkale ruhunu tam olarak anlayabilmek için Sarıkamış Cephesi, Yemen Coğrafyası, Hicaz cepheleri ve Galiçya Cephelerini anlamak gerekir. Bu cepheleri bilmeden Çanakkale Ruhunu anlamak mümkün değil. Aslında Osmanlının yıkılış süreci 1853 yılında başlayan Kırım savaşları ile başlamış. Kırım savaşlarını anlamadan 93 Harbi’nin nelere mal olduğunu bilmeden Birinci Cihan Harbi de anlaşılmaz. Bugün Kırım’da tarih yeniden tekrar ediyor. Tarihten ders ve ibret almak gerekiyor” diyerek konuşmasına şöyle devam etti.
Savaşı Avusturya ve Sırbistan başlattı
Birinci Cihan Harbi 1914 yılında Avusturya Macaristan veliahtının bir Sırplı tarafından Saraybosna’da öldürülmesiyle 28 Haziran 1914’te başlamıştır. 28 Temmuz 1914’te Avusturya Sırbistan’a savaş ilan etmiş ardından savaş tüm coğrafyaya yayılmış. Bu savaşta milyonlarca insan ölmüş, haritalar değişmiş, imparatorluklar çökmüştür. Bu savaşların en ağır bedelini Osmanlı ödemiştir.
Birinci Cihan Harbi’nin 100 Önemli Günü
Birinci Cihan Harbinin çok iyi araştırılıp öğrenilmesi gerektiğine dikkat çeken İsmail Kahraman, “Osmanlı yedi devletle on cephede çarpışmak zorunda kalmış. 623 yıllık Osmanlı İmparatorluğu 13 Kasım 1918’de Osmanlı Başkenti İstanbul’un işgal edilmesiyle tarih sahnesinden çekilmiştir”dedi.
Birinci Cihan Harbi’nin 100 önemli günü ve tarih seyrini satır başları ile sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Uluslararası ilişkilerde 19. yüzyılın sonlarından itibaren artan gerilim, hiç beklenmedik bir zamanda, 1914 yılının Haziran ayında, Alman birliği uğruna asırlarca Alman coğrafyasında kan dökmüş olan Avusturya’da, bir Sırp silah fabrikasında imal edilmiş bir silahla işlenen cinayetle neredeyse bütün dünya halklarına çarparak kopmuştu. Diplomasinin sona ererek yerini barut kokusuyla süngü parıltılarına bıraktığı buhran sırasında, Bismarck’ın önceki yüzyılın sonunda ardı ardına gerçekleştirdiği ittifaklar, Avrupa devletlerini birbirlerine karşı ister istemez müttefik ve düşman haline getirmiş, durum böyle olunca Avrupalı devletler bir anda kendilerini yıllardır beklemelerine rağmen aslında hiç hazır olmadıkları, gezegenin ilk dünya savaşının içinde bulmuşlardı. Birçok dünya ülkesinin katılmasıyla 20. yüzyıla kadar yaşanmış en büyük askeri çatışma olan savaş, 28 Temmuz 1914 tarihinde Avrupa’da başlamış, diğer kıtalardaki sömürgelere de yayılması nedeniyle ‘Dünya Savaşı’ ve ‘Büyük Savaş’ olarak adlandırılmıştı. Birinci Dünya Savaşı, Avrupa’da İttifak Devletleri diye adlandırılan Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan Krallığı ile İtilaf Devletleri diye adlandırılan Britanya (Birinci) İmparatorluğu, Fransa ve Rusya İmparatorluğu önderliğindeki Sırbistan, Karadağ ve Belçika devletleri arasında gerçekleşmişti. Başlangıçta savaşın tarafları arasında yer almayan İtalya, ABD, Japonya, Yunanistan, Portekiz ve Romanya sonradan İtilaf Devletleri tarafında savaşa dâhil olacaktı. Milliyetçi hareketler, sömürge çatışmaları ve 19. yüzyıl sonlarında hızla gerçekleşen bloklaşmaların sebep olduğu 1. Dünya Savaşı, bir bakıma asırlardır devam eden sömürge politikalarının tıkanması sonrasında mevcut büyük Avrupalı devletlerin istenilen coğrafyayı dolaylı yollarla değil de, ataları olan ulusların asırlar önce de yaptığı gibi, doğrudan kan ve ateşle istila etmesiydi. Savaşa sebep olan devletler 1914 Ağustosunda ilk kanı dökmeye başladıklarında, yaklaşık bir asırdır feodal sistemi geride bırakıp, insane hak ve özgürlüklerini tanıyarak siyasî hayatı buna göre düzenlemeye başlamış olan örgütlü uluslararası toplumun da katili olacaklar, savaş sırasında tarihe gömülmeye çalışılacak olan Osmanlı ve Avusturya-Macaristan devletinin topraklarında istikrarsız ulus devletler kurulacaktı. Avrupa’daki dört büyük devletin siyasi-askerî-ekonomik politikalarının tetiklediği çatışmalardan Avrupa ve diğer kıtalarda bulunan 25 devletin de etkilenmesiyle yayılan savaş, o zamana kadar görülmemiş ilk dünya savaşı olarak tarihe geçecek, her geçen gün daha geniş bir cepheye yayılan savaş, yaklaşık 4 yıl sürerek 1918 yılına kadar devam edecekti.
1) 28 Haziran 1914
Avusturya-Macaristan veliahdı Arşidük Franz Ferdinand ve karısı Arşidüşes Sophie Gavrilo, Sırplı bir suikastçı tarafından Saraybosna’da öldürüldü.
2) 23 Temmuz 1914
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tarihe “Sarayova cinayeti” olarak geçecek olan suikast gerekçesiyle Sırbistan’a ağır şartlar taşıyan bir ültimatom verdi.
3) 28 Temmuz 1914
Avusturya, 1908 Bosna-Hersek buhranından beri aralarında gerginlik olan Sırbistan’a verdiği ültimatomun tamamına olumlu bir karşılık alamadığı gerekçesiyle Belgrad’ı bombalamaya başladı.
4) 29 Temmuz 1914
Rusya, bir Ortodoks-Slav devleti olarak bir anlamda kendi himayesi altında olan Sırbistan’a savaş açılması üzerine Avusturya ve Almanya’ya karşı seferberlik ilan etti.
5) 1 Ağustos 1914
Rusya’nın seferberlik ilanı üzerine Almanya, ilk önce Rusya’ya ve ardından 3 Ağustos’ta Fransa’ya ve Fransa’nın müttefiki olan Belçika’ya karşı savaş ilan etti.
6) 2 Ağustos 1914
Osmanlı Devleti ve Almanya arasında başlangıçta Said Halim Paşa, Enver Paşa, Talat Paşa ve Mebuslar Meclisi başkanı Halil Bey’den başka kimsenin bilmediği gizli bir ittifak anlaşması yapıldı.
7) 4 Ağustos 1914
Amerika Birleşik Devletleri, dünya kamuoyuna I. Dünya Savaşı’nda tarafsız olacağını ilan etti.
8) 5 Ağustos 1914
İngiltere’nin Belçika’nın işgal edilmiş olmasını protesto ettikten sonra Almanya’ya karşı savaş ilan etmesiyle, I. Dünya Savaşı resmen başlamış oldu.
9) 11 Ağustos 1914
Osmanlı Devleti’nin, İngiliz donanması tarafından takip edilen Goeben ve Breslau adlı Alman savaş gemilerinin geçmesine izin verdikten sonra Çanakkale Boğazı’nı kapatmasının ertesinde bu iki gemiye Osmanlı donanması bayrağı çekilerek Yavuz ve Midilli adları verildi, tayfalara Osmanlı fesleri giydirildi.
10) 16 Ağustos 1914
Dünya çapında bir savaşın bir hafta gibi kısa bir sürede yayılmasını takip eden süreçte Avusturya-Macaristan Rusya’ya, Sırbistan Almanya’ya karşı savaş ilan etti.
11) 23 Ağustos 1914
Japonya, Çin Denizi’ndeki donanmasını geri çekmesi için nota verdiği Almanya’nın bu isteği reddetmesi üzerine Almanya’ya karşı savaş ilan etti.
12) 25 Ağustos 1914
Almanya ile Rusya arasında sürmekte olan Tannenberg Muharebesi devam ederken Rus orduları yaklaşık 100 bin kadar esir vermiş, muharebe Almanya’nın kesin zaferiyle sonuçlanmıştı.
13) 26 Ağustos 1914
Bismarck’ın, Batı Afrika’da bir oldu bittiye getirerek Almanya sömürgesi yaptığı Togoland, Fransız ve İngiliz orduları tarafından işgal edildi.
14) 28 Ağustos 1914
Almanya, Birinci Dünya Savaşı’ndaki ilk deniz savaşı olan ve Kuzey Denizi’nde gerçekleşen I. Heligoland Körfezi savaşında İngiliz donanması karşısında yenilgiye uğradı.
15) 30 Ağustos 1914
Afrika’daki denizaşırı kolonileri birer birer işgal edilen Almanya’nın Pasifik Okyanusu’ndaki sömürgelerinden olan Samoa, Yeni Zelanda’nın eline geçti.
16) 9 Eylül 1914
Osmanlı Devleti Avrupalı devletlerin içinde bulundukları olağanüstü durum üzerine kapitülasyonları kaldırdığını ilan etti.
17) 10 Eylül 1914
Paris’in varoşlarına ulaşmak üzere olan Almanya’nın ilerleyişi Fransız-İngiliz ordusuyla yapılan ve 6 günde yaklaşık 100 bin insanın hayatını kaybettiği Marne Muharebesi’ni Almanların kaybetmesiyle sona erdi.
18) 27 Eylül 1914
Osmanlı donanması mayın döşeyerek Çanakkale Boğazı’nı tamamen kapattı ve boğazda savaş gemileri için yasak olan geçişler ticaret gemileri için de yasaklandı.
19) 20 Ekim 1914
Osmanlı hükümeti, savaş sırasında kullanılmak üzere Almanya’dan 5 milyon liralık bir borç aldı.
20) 21 Ekim 1914
Dönemin harbiye nazırı olan Enver Paşa, henüz 33 yaşında iken “Başkumandan Vekili” tayin edilerek Osmanlı ordusunun kumandanı oldu.
21) 29 Ekim 1914
Alman Amiral Souchon’un komutasında Karadeniz’de bulunan Osmanlı donanması, Enver Paşa’nın emriyle Odesa ve Sivastopol limanlarını bombaladı.
22) 31 Ekim 1914
Rus ordularının Doğubeyazıt’ın kuzeyinde saldırıya geçmesiyle Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı cephelerindeki ilk muharebesi başlamış oldu.
23) 2 Kasım 1914
İttihat ve Terakki hükümetinin verdiği notayı kabul etmeyen Rusya, Osmanlılara karşı topyekûn bir savaşın başladığını duyuran Çar İkinci Nikola imzalı bir bildiri yayınladı.
24) 5 Kasım 1914
İngiltere, Birinci Dünya Savaşı’na Almanya’nın müttefiki olarak resmen katılan Osmanlı Devletine ait Kıbrıs’ı kendi topraklarına kattığını ilan etti.
25) 7 Kasım 1914
Japonya aynı zamanda Birinci Dünya Savaşı’nın en kansız cephesi olarak da anılan Pasifik Cephesinde Alman sömürge birlikleri karşısında zafer kazanarak savaştan çekilen ilk devlet oldu.
26) 9 Kasım 1914
Savaşın başından beri Hint Okyanusu’nda bulunan ve İtilaf Devletleri’ne ait çok sayıda gemiyi ele geçiren Emden Kruvazörü, Avustralya’ya ait olan Sydney Kruvazörü tarafından batırıldı.
27) 11 Kasım 1914
Osmanlı Devleti hükümeti İngiltere, Rusya ve Fransa’ya resmen savaş ilanında bulundu.
28) 14 Kasım 1914
Süleymaniye’de bulunan Şeyhülislamlık makamından merasimle taşınan Cihad-ı Ekber fetvası fetva emini Ali Haydar Efendi tarafından Fatih Camii avlusunda okundu.
29) 21 Kasım 1914
İngiliz ordularının Fav Yarımadası’ndan başlayarak Basra’yı ele geçirmeleriyle, İngilizlerin “Mezopotamya Seferi” adını verdikleri işgal hareketi başlamış oldu.
30) 18 Aralık 1914
İngiltere, Mısır’daki Osmanlı varlığını sonlandırarak Mısır’ı kendi himayesindeki bir krallık haline getirdiğini ilan etti.
31) 19 Aralık 1914
Hasan İzzet Paşa’nın 3. Ordu komutanlığından istifa etmesi üzerine, Kafkas cephesinde büyük bir harekât yapmak isteyen Enver Paşa komutanlığı üzerine aldı.
32) 22 Aralık 1914
Dondurucu soğukta yaklaşık 25 gün kadar sürerek, on binlerce Osmanlı askerinin donarak ölmesiyle sonuçlanacak olan “Sarıkamış Harekâtı” başladı.
33) 27 Aralık 1914
Rus ordularını çember içine almak amacıyla Allahuekber Dağları’nı aşma emri verilen Osmanlı ordusu donarak şehit düşen binlerce askerden sonra Sarıkamış’a ulaştı.
34) 14 Ocak 1915
Osmanlı Devleti’nin Bahriye Nazırı olan Cemal Paşa komutasındaki Osmanlı orduları, Süveyş Kanalı’ndaki ilk harekât olan Birinci Kanal Harekatı’na başladı.
35) 19 Ocak 1915
Tarihe geçecek bir savaş taktiği uygulayan Alman hava kuvvetlerine bağlı zeplinler Londra’yı ve ardından Paris’i bombaladı.
36) 24 Ocak 1915
Alman donanmasının telsiz konuşmalarını deşifre eden İngiltere, Almanya’ya karşı Kuzey denizinde sürdürdüğü Dogger Bank Muharebesinde üstün duruma geçti.
37) 4 Şubat 1915
Almanya, İtilaf Devletleri karşısında üstün duruma geçebilmek için savaş gemileriyle birlikte ticaret gemilerinin de batırıldığı şiddetli bir denizaltı savaşına başladı.
38) 19 Şubat 1915
İtilaf devletlerinin Çanakkale boğazını geçerek İstanbul’u işgal etme planları doğrultusunda İngiltere ve Fransa’ya ait donanma gemileri boğazdaki ilk geniş çaplı saldırılarına başladı.
39) 18 Mart 1915
Çanakkale Boğazı’ndaki saldırılarını arttıran İtilaf Devletleri, Çanakkale cephesinde tarihe geçecek bir mücadele veren Osmanlı orduları karşısında büyük bir bozgun yaşadı.
40) 22 Nisan 1915
Almanya’nın, sarı ve yeşil renkli klorin gazıyla çok sayıda Fransız askerinin ölümüne neden olan ve tarihte kimyasal silahın ilk defa kullanıldığı İkinci Ypres Muharebesi başladı.
41) 25 Nisan 1915
Çanakkale Boğazı’nda bozguna uğrayan İtilaf Devletleri’ne ait ordularla Osmanlı orduları arasında Çanakkale kara muharebeleri başladı.
42) 26 Nisan 1915
İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya arasında İtalya’ya özellikle Osmanlı Devleti toprakları üzerinde büyük vaatlerde bulunulan Londra Paktı gerçekleştirildi.
43) 3 Mayıs 1915
Savaş öncesinde Almanya ve Avusturya- Macaristan’la birlikte üçlü İttifak Devletleri arasında yer alan İtalya, Londra Paktı’ndak pazarlıklar üzerine Almanya ve Avusturya- Macaristan’a savaş ilan etti.
44) 7 Mayıs 1915
İnşa edildiği yıllarda dünyanın en büyük gemisi olan Lusitania Transatlantiği, Atlas
Okyanusu’nu geçtikten sonra İrlanda açıklarında bir Alman denizaltısı tarafından batırıldı.
45) 27 Mayıs 1915
Osmanlı Devleti hükümeti savaş devam ederken bulundukları bölgelerde devlet yönetimine karşı gelenlerin savaş alanlarından uzak yerlere sevk edilmesi için Tehcir Kanunu’nu uygulamaya başladı.
46) 23 Haziran 1915
Avusturya-Macaristan ve İtalya arasında İtalya’nın yenilgisiyle sonuçlanan on iki
muharebeden oluşan Isonzo Muharebeleri başladı.
47) 7 Ağustos 1915
Alman orduları, günümüzde Polonya’nın başşehri olan ve savaş sırasında Rus işgaline uğrayan Varşova’ya girdi.
48) 5 Ekim 1915
Savaştan kısa bir süre önce Batı Trakya topraklarına sahip olan Bulgaristan, Sırbistan’a savaş açmak suretiyle Birinci Dünya Savaşı’na katıldı.
49) 7 Aralık 1915
Osmanlı orduları Irak’ın Dicle nehri kıyısında üslenen İngiliz birliklerini kuşatma altına alarak bir süre sonra tamamını esir aldığı Kutü’l-Ammare kuşatmasına başladı.
50) 20 Aralık 1915
Aylarca süren saldırılara rağmen Gelibolu Yarımadası’nı ele geçiremeyen İngiliz ve Fransız orduları geri çekilmeye başladı.
51) 1 Ocak 1916
Belçika’nın Flaman bölgesinde gerçekleşen Messine Muharebesi sırasında Almanya birlikleriyle aralarındaki tepeyi ortadan kaldırmak isteyen İngilizlerin özel bir mayınla gerçekleştirdiği patlama 250 metre genişlik ve 40 metre derinliğinde bir krater oluşmasına neden oldu.
52) 9 Ocak 1916
Çanakkale Boğazı’ndaki deniz savaşlarıyla başlayan ve karada Seddülbahir, Arıburnu ve Anafartalar cephelerinde 260 gündür devam etmekte olan Çanakkale Muharebeleri resmen sona erdi.
53) 21 Şubat 1916
Almanya’nın Fransa’ya asker kaybı verdirmek amacıyla gerçekleştirdiği ve I. Dünya Savaşı’nın en kanlı çarpışmalarının yaşandığı Verdun Muharebesi başladı.
54) 9 Mart 1916
Almanya, Kamerun’daki çarpışmalar sırasında İtilaf Devletleri’ne yardım ettiği gerekçesiyle Portekiz’e karşı savaş ilan etti.
55) 30 Nisan 1916
Almanya, savaş sırasında kullanılan kömürden tasarruf etmek amacıyla Yaz Saati uygulamasını başlatarak, Avrupa’da bu uygulamayı yapan ilk devlet oldu.
56) 9 Mayıs 1916
İngiltere ve Fransa arasında aynı zamanda Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin paylaşıldığı ilk gizli anlaşma da olan Sykes-Picot Anlaşması imzalandı.
57) 31 Mayıs 1916
İngiliz donanması ile Alman donanması arasında Birinci Dünya Savaşı’nın en büyük zırhlı çarpışması olarak tarihe geçecek olan Jutland Muharebesi başladı.
58) 5 Haziran 1916
Mekke Emiri Şerif Hüseyin, İttihat ve Terakki hükümetinin Türkçülük ve Bölücülük politikasını gerekçe göstererek kendini bağımsız Hicaz’ın kralı ilan etti.
59) 20 Haziran 1916
Fransa’da savaş boyunca en fazla kaybın yaşandığı en şiddetli çarpışmalardan biri olan ve İngilizlerin ilk defa tank kullandıkları Somme Meydan Muharebesi başladı.
60) 3 Ağustos 1916
Osmanlı ordularının Sina ve Filistin cephelerinde İngiltere kontrolündeki Süveyş kanalında yenilgiye uğradıkları Romani Muharebesi başladı.
61) 27 Ağustos 1916
Rusya’nın Avusturya karşısındaki zaferi üzerine tarafını İtilaf devletlerinden yana seçen Romanya, Almanya ve müttefiklerine savaş ilan etti.
62) 7 Eylül 1916
Savaş sırasında deposuna cephane de konulan Haydarpaşa Garı, İngiliz uçakları tarafından bombalandı.
63) 21 Kasım 1916
Sırbistan’a savaş açarak aslında I. Dünya Savaşı’nın da başlamasına sebep olan ve Avusturya-Macaristan’ın en uzun süre iktidarda kalan imparatoru Birinci Franz Joseph öldü.
64) 5 Aralık 1916
İngiltere başbakanı Henry Asquith’in istifası üzerine “Türkler gitmeli” sloganıyla başlattığı propagandalarla tarihe geçecek olan David Lloyd George İngiltere başbakanı olarak tayin edildi.
65) 12 Aralık 1916
İtalya Alplerinde tarihte eşine az rastlanır bir olay gerçekleşti ve 20 bine yakın İtalyan ve Avusturyalı asker çığ altında kalarak can verdi.
66) 22 Ocak 1917
Amerika Birleşik Devletleri başkanı Woodrow Wilson, global bir çöküşe dönüşmek üzere olan Birinci Dünya Savaşı’nın bitirilmesi için Avrupa’ya “zafersiz barış” çağrısında bulundu.
67) 31 Ocak 1917
Almanya, şubat ayından itibaren savaş bölgesi ilan ettiği bütün sularda dolaşan gemileri herhangi bir uyarı ve ayrım yapmadan batıracağını ilan etti.
68) 4 Şubat 1917
Osmanlı Devleti hükümeti sadrazamı Said Halim Paşa’nın görevinden istifa etmesi üzerine İttihat ve Terakki kurucularından Talat Paşa sadrazamlığa getirildi.
69) 13 Şubat 1917
Almanya için muhbirlik yapan kadın casus Mata Hari, Paris’te tutuklandıktan sonra aynı yılın Ekim ayında kurşuna dizildi.
70) 8 Mart 1917
Rus takvimine göre 23 Şubat günü Rusya’daki kadın işçilerin gerçekleştirdiği politik bir hareket Rus devriminin ilk kıvılcımlarından biri oldu.
71) 10 Mart 1917
Irak cephesinde bulunan 6. Ordu, kendisinden sayı ve silah bakımından üstün olan İngiliz-Hint ordusu karşısında Bağdat’ı bırakmak zorunda kaldı.
72) 6 Nisan 1917
Almanya’nın denizaltı savaşlarında ABD’nin dış ticaretine büyük kayıplar verdirmesi ve Meksika’yla kendisine karşı bir ittifak kurmaya çalışması üzerine ABD, Almanya’ya savaş ilan etti.
73) 16 Nisan 1917
Bir süredir sürgün hayatı yaşayan Lenin, önce Almanya’ya oradan da İsveç’e gittikten sonra Rusya’ya geri dönerek Rusya’nın savaştan çekilmesi gerektiğini savunan gösteriler yapmaya başladı.
74) 17 Nisan 1917
İngiltere, Fransa ve İtalya arasında imzalanan St. Jean de Maurienne anlaşmasıyla Anadolu’nun paylaştırıldığı yeni bir gizli anlaşma daha yapılmış oldu.
75) 12 Haziran 1917
Yunan kralı Konstantin’in tahttan feragat etmesi üzerine iktidar olan Venizelos, Almanya’ya karşı İtilaf Devletleri’nin safında savaş açtığını ilan etti.
76) 24 Haziran 1917
Türk ve Alman komutanlarının Enver Paşa başkanlığında Halep’te yaptığı toplantıda Yıldırım Orduları Grubunun kurulmasına karar verildi.
77) 26 Haziran 1917
Başlangıçta tarafsızlığını ilan etse de
sonradan savaşa dâhil olan ABD orduları okyanusu aşarak Fransa kıyılarından
Avrupa kıtasına ulaştı.
78) 14 Ağustos 1917
Çeşitli sebeplerle yaşanan gelişmelere kayıtsız kalamayan Çin, Almanya’ya karşı savaş ilan etti.
79) 15 Eylül 1917
Bolşeviklerin darbe teşebbüsü sırasında savaş bakanı olan Krenski başbakan olduktan sonra Cumhuriyeti ilan ettiğini duyurdu.
80) 24 Ekim 1917
Temmuz ayı boyunca Petrograd’da yaşanan hadiselerin ardından ülkeden uzaklaşan Lenin Rusya’ya dönerek Kresnki’nin devrilmesiyle sonuçlanan bir darbe yaptı.
81) 7 Kasım 1917
Gazze, Mart ayından beri sürmekte olan çarpışmaların Osmanlı ordularının yenilgisiyle sonuçlanması üzerine İngilizlerin eline geçti.
82) 2 Aralık 1917
Beyaz Rusya’nın Brest-Litovsk şehrinde bir araya gelen Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan, Rusya ve Osmanlı Devleti temsilcileri mütareke görüşmeleri yapmaya başladı.
83) 9 Aralık 1917
Osmanlı ordusunun İngiliz mareşali Edmund Allenby komutasındaki müttefik kuvvetlere karşı verdiği mücadeleyi kaybetmesi üzerine Kudüs İngiltere’nin eline geçti.
84) 8 Ocak 1918
ABD Başbakanı Woodrow Wilson Birinci Dünya Savaşı’nı sonlandıracak olan barış anlaşmasının dayandırılacağı 14 maddeden oluşan Wilson İlkeleri’ni açıkladı.
85) 10 Şubat 1918
Osmanlı Devleti’nin 34. Padişahı ve 113. Halife olan Sultan İkinci Abdülhamid, 1912’den beri mecburi olarak ikamet ettirildiği Beylerbeyi Sarayı’nda vefat etti.
86) 26 Şubat 1918
Rusya’da yaşanan Bolşevik İhtilali’nin ardından Rus ordularının Doğu Anadolu’daki işgalleri sona erdi.
87) 3 Mart 1918
Rusya, Almanya ve Avusturya-Macaristan’la Brest-Litovsk Anlaşmasını imzalayarak Birinci Dünya Savaşı’ndan çekildiğini ilan
etti.
88) 21 Nisan 1918
Savaş boyunca 80’den fazla uçak düşürerek bir efsaneye dönüşen ve “Kızıl Baron” lakabıyla bilinen Manfred von Richthofen uçağı düşürüldükten sonra hayatını
kaybetti.
89) 7 Mayıs 1918
Bir süre önce Bağdat’a giren İngiliz orduları Irak’taki hâkimiyeti tamamen sağladıktan sonra Kerkük’ü işgal etti.
90) 28 Mayıs 1918
Kafkasya’daki Müslümanların bağımsızlık talepleri üzerine yaşanan gelişmelerin ardından Tiflis’te toplanan Azerbaycan Milli Şurası, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin kurulduğunu ilan etti.
91) 28 Mayıs 1918
Transkafkasya Federasyonu’nun dağılması üzerine Erivan’da bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti’nin kurulduğu ilan edildi.
92) 4 Temmuz 1918
Osmanlı Devleti’nin 36. ve son sultanı aynı zamanda 115. Halife olan Sultan Vahdeddin, Altıncı Mehmed olarak Osmanlı tahtına geçti.
93) 15 Eylül 1918
Kafkas İslam Ordusu İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, ABD ve Sovyet birliklerinden oluşan geniş katılımlı Beyaz Ordu İttifakı karşısında başarı kazanarak Bakü’deki işgali sonlandırdı.
94) 15 Eylül 1918
Yıldırım Orduları Grubunun Megiddo Muharebesinde İtilaf Devletleri’nin bozgununa uğraması Suriye’nin kaybedilmesiyle sonuçlandı.
95) 29 Eylül 1918
Makedonya cephesinde Fransız ve Sırp orduları karşısında bozguna uğrayan Bulgaristan, Selanik’te imzaladığı bir antlaşmayla I. Dünya Savaşı’ndan çekildi.
96) 30 Ekim 1918
Bahriye Nazırı Rauf bey, Osmanlı Devleti hükümeti adına Limni Adasına giderek Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzaladı.
97) 2 Kasım 1918
İttihat ve Terakki kurucuları Enver, Talat ve Cemal paşalar yurt dışına kaçtı.
98) 3 Kasım 1918
Osmanlı Devleti’nin Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalamasından sonra İngiltere Musul’u işgal etmeye başladı.
99) 12 Kasım 1918
Matthias Erzberger’in, Almanya’da cumhuriyetin ilanından sonra oluşturulan yeni hükümeti temsilen Compiegne Ateşkesi’ni imzalamasıyla I. Dünya Savaşı resmen sona erdi.
100) 13 Kasım 1918
İtilaf Devletleri’ne ait 55 parçalık donanmanın savaşarak geçemedikleri Çanakkale Boğazı’nı geçip İstanbul’a ulaşarak boğazda demirlemesinden sonra İstanbul resmen işgal edilmeye başlandı.
_